رانندگان وسایل نقلیهای که در پشت سر وسیله نقلیه دیگر حرکت میکنند، موظفند فاصله مناسبی را برای جلوگیری از تصادف حفظ کنند.
چگونگی رعایت فاصله مناسب به وسیله متنهای آموزشی تهیه شده و با روش قاعده دو ثانیه از طریقکتابهای آموزشی موضوع تبصره ماده (97) این آییننامه، به درخواست کنندگان گواهینامه آموزش دادهمیشود.
کامیونهای بزرگ و وسایل نقلیه دیگری که دارای یدکهای طویل هستند و همچنین وسایلنقلیهای که به صورت کاروان و دسته جمعی در یک ستون در جادهها حرکت میکنند، هنگام عبور باید فاصلهبیشتری با وسایل نقلیه جلوی خود داشته باشند به طوری که وسیله نقلیه دیگری که از آنها سبقت میگیرد،بتواند پس از سبقت بار دیگر در جلو آنها وارد مسیر مجاز عبور خود شوند.
سوار کردن بیش از ظرفیت مجاز تعیین شده در وسیله نقلیه و همچنین گذاشتن بار یا اشیادیگر در قسمت جلو یا عقب آن اعم از درون یا بیرون که مانع دید راننده گردد ممنوع است.
رانندگان وسایل نقلیه سنگین هنگام عبور از جادههای کم عرض و باریک یا عقب راندن،باید یک نفر کمک راننده برای پرهیز از هرگونه خطری همراه داشته باشند.
حرکت با دنده خلاص در سرازیریها ممنوع است.
وسایل نقلیه نباید از روی لولههای آب آتش نشانی که برای خاموش کردن آتش در خیابانقرار گرفته اند، عبور نمایند، مگر با اجازه متصدیان آتش نشانی.
سوار کردن مسافر با داشتن مسافر قبلی در تاکسیهای تلفنی، بیسیم و یا مؤسسات و یا شرکتهای تاکسیرانی دربست، ممنوع است.
رانندگان تاکسیها موظفند پس از سوار شدن مسافر و هنگام شروع به حرکت، تاکسیمتر را به کار اندازند.
رانندگان وسایل نقلیه عمومی دیگر که دربست کرایه داده میشوند نباید بدون رضایت کرایه کننده شخص دیگری را سوار کنند.
خودداری از بردن مسافر برای وسایل نقلیه عمومی و همچنین نرساندن مسافر به مقصد ممنوع است، مگر اینکه بر اساس ضوابط مربوط خارج از خدمت (سرویس) باشند.
رانندگان وسایل نقلیه عمومی و کمک رانندگان آنها نباید با مسافران با خشونت و بی احترامی رفتار نمایند.
رانندگان حق ندارند ضمن رانندگی، دخانیات استعمال نمایند یا خوراکی یا آشامیدنی میلکنند و استفاده از هرگونه وسایل و تجهیزات مانند تلفن همراه که باعث انحراف ذهنی و رفتاری راننده گردد ممنوع است.
رانندگان موظفند در هر حال به طور کامل به جلو توجه داشته باشند.
رانندگی برای کسی که نوشابه الکلی یا مواد مخدر و داروهای خوابآور مصرف کرده تا رفع کامل آثار آن ممنوع است.
در مواردی که مأموران راهنمایی و رانندگی و پلیس راه به وجود حالت مستی و یا حالت غیرعادی ناشی از مصرف مواد یاد شده به رانندهای ظنین شوند، موظفند وسیله نقلیه را متوقف ساخته و بلافاصله میزان الکل خون راننده و مانند آن را از طریق آزمایشهای لازم تعیین و از رانندگی وی جلوگیری نموده و متخلف را برای تعیین تکلیف به مراجع مربوط معرفی نمایند.
سوار کردن اشخاص آلوده به کثافات در وسایل نقلیه عمومی مسافربری مجاز نیست.
راننده موظف است هنگام رانندگی، گواهینامه رانندگی خویش، بیمه نامه شخص ثالثخودرو و کارت شناسایی خودرو را همراه داشته باشد و در صورت درخواست مأموران راهنمایی و رانندگی ویا پلیس راه، آنها را تسلیم نماید. مأمور موظف است پس از ملاحظه و بررسی مدارک آنها را بازگرداند، مگر در مواردی که به موجب قانون یا آییننامه، اخذ گواهینامه به منظور درج تخلف در آن ضرورت داشته باشد. در این صورت در برابر دادن رسید، گواهینامه اخذ میگردد.
استفاده از بوقهای شیپوری، سوت بلبلی و به طور کلی هر نوع وسیله آگاه سازی صوتی باصدای ناهنجار و غیرعادی در مناطق مسکونی و همچنین زدن بوق ممتد یا غیرضروری یا مکرر و یا زدن بوق در محلهایی که این عمل به وسیله علایم منع شده است، ممنوع است.
استفاده از بوق برای مقاصدی مانند صدا زدن افراد، جلب توجه مسافر، اعلام حضور و باز کردن درب منزل، خداحافظی و مانند آنها ممنوع است
وسایل نقلیه امدادی که مجاز به داشتن چراغ گردان یا آژیر خطر ویژه میباشند تنها هنگامیکه برای انجام مأموریتهای مهم و فوری در حرکتند، باید از آنها استفاده نمایند.
توقف در محل ممنوعه
تجاوز از سرعت مجاز و سبقت از سمت راست وسیله نقلیه دیگر
عبور از طرف چپ راه و همچنین دور زدن در نقاط ممنوعه
گذشتن از چراغ قرمز یا رعایت نکردن علایم دیگر ایست، مشروط به این که از سرعت وسیله نقلیه در این گونه محلها تا حداقل امکان کاسته شود.
درهای وسایل نقلیه در حال حرکت باید به طور کامل بسته باشد و بازکردن آنها پیش ازتوقف کامل مجاز نیست.
اتومبیلهای مدارس تنها هنگام سوار و پیاده کردن دانش آموزان حق استفاده از علایمدیداری یاد شده در ماده (60) را دارند.
استفاده از لاستیکهای فرسوده و غیر استاندارد در وسایل نقلیه ممنوع است.
هنگام برف و یخبندان و به طور کلی در صورت اعلام مقامات مرتبط و یا مأموران راهنمایی و رانندگی ویا پلیس راه، رانندگی با وسیله نقلیهای که چرخهای آن به زنجیر و یا لاستیک یخ شکن مجهز نباشد، ممنوعاست.
راندن وسیله نقلیهای که بیش از ظرفیت مندرج در کارت مشخصات، بار یا مسافر گرفته ممنوع است.
عبور وسایل نقلیه از میان دستجات ارتش یا مأموران انتظامی یا دانش آموزان یا تشییعکنندگان جنازهها یا دیگر دستجات تشریفاتی و بوق زدن در این گونه موارد مجاز نیست.
عبور وسایل نقلیه از پیاده روها و توقف آنها روی پیاده رو ممنوع است.
سوار شدن و سوار کردن اشخاص روی گلگیر یا رکاب یا سایر قسمتهای بیرونی وسایلنقلیه ممنوع است.
راندن و یا حرکت با اسکیت و اسکوتر و مانند آنها درمعابر عمومی ممنوع است، مگر درمسیرهایی که از سوی راهنمایی و رانندگی با نصب تابلو ویژه، مجاز اعلام شده باشد.
عبور وسایل نقلیه سنگین که حداکثر سرعت آنها از 15 کیلومتر در ساعت تجاوز نمیکندمانند تراکتورهای زنجیری و غلطکهای جاده کوبی و غیره باید پیش از رسیدن آنها به اولین پست راه آهن یا ایستگاه، خبر داده شود تا تدارک احتیاطی لازم برای عبور بی خطر آنها از تقاطع راه آهن فراهم گردد.
رانندگان این گونه وسایل نقلیه موظفند هنگامی که عبور آنها از تقاطع راه آهن مجاز استپیش از رسیدن به آن توقف کامل کنند و پس از دیدن دو طرف و اطمینان از نبودن خطر احتمالی از آنجابگذرند.
هنگامی که نزدیک شدن قطار به وسیله علایم یا صدای لکوموتیو اعلام میشود، تا عبور قطار نباید ازتقاطع عبور نمایند.
هرگاه مأمور راهنما در محل تقاطع راه آهن حضور داشته باشد، عبور از تقاطع باید با فرماناو انجام گیرد.
هیچکس حق ندارد وسیله نقلیهای را که متعلق به او نیست یا راننده آن نمیباشد، بدوناجازه کسی که آن را در اختیار دارد از محل خود حرکت دهد یا با آن رانندگی کند، مگر مأموران انتظامی بارعایت قوانین و مقررات و در چارچوب وظایف قانونی.
هیچکس حق ندارد به شخصی که گواهینامه رانندگی ندارد اجازه رانندگی با وسیله نقلیهخود را بدهد.
با متخلف برابر مقررات کیفری رفتار خواهد شد.
هیچکس حق ندارد وسیله نقلیهای را که طبق نظر کارشناس راهنمایی و رانندگی و یا پلیسراه دارای عیب و نقص فنی بوده یا وسایل ایمنی کامل مقرر در این آییننامه را نداشته باشد، در راهها براند.
مأموران راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه، حسب مورد، پس از اعلام مراجع صلاحیت داربه منظور پیشگیری از حوادث مکلفند از عبور و مرور در راههایی که به علت خرابی، جاری شدن سیل،ریزش کوه و بهمن و یا علتهای دیگر خطرناک میباشند تا تعمیر و رفع علتهای خطر، جلوگیری به عملآورده و یا از حرکت وسایل نقلیه غیر مجهز به تجهیزات لازم ممانعت به عمل آورند.
صدور مجوز جا به جایی مسافر در شهرها و حومه آنها با شهرداری محل میباشد.
حمل مسافر با وسایل نقلیه باربری ممنوع است.
همچنین حمل مسافر با وسایل نقلیهای که دارای پلاک شخصی بوده و پیشتر مجوز لازم برای جا به جاییمسافر از وزارت راه و ترابری و یا شهرداری دریافت ننموده باشند، ممنوع میباشد مگر در شرایط اضطراریو با اجازه پلیس راه و یا راهنمایی و رانندگی.
در صورت نبود امکانات لازم برای رساندن مجروحان به مراکز درمانی، کلیه رانندگانمکلفند همکاری لازم را برای رساندن مصدومان تصادفات رانندگی به اولین مرکز درمانی انجام دهند.
هیچکس حق ندارد در حالی که سوار دوچرخه یا کفشهای چرخ دار یا سه چرخههایبدون رکاب مانند اسکیت و اسکوتر یا اتومبیلهای اسباب بازی است به وسایل نقلیه در حال حرکت تکیهنماید و آنها را وسیله حرکت خود یا حرکت وسیلهای که بر آن سوار است قرار دهد.
تکیه نمودن و آویزان شدن اشخاص نیز به وسایل نقلیه ممنوع است.
ریختن شیشه، بطری، میخ، سیم، حلبی، مایعات لزج و چرب، نخالههای ساختمانی وزباله، مصالح ساختمانی، شستشوی وسایل نقلیه، ایجاد موانع و به طور کلی هر عملی که باعث سد راه و ایجادخطر و انحراف وسایل نقلیه از مسیر حرکت باشد بر روی راه ها، شانه جادهها و حریم قانونی آنها ممنوعاست.
همچنین ریختن هرگونه زباله، ضایعات و اشیا، آب دهان و مانند آن از درون خودرو به وسیله راننده و یاسرنشینان ممنوع است.
نصب هر نوع علایم و پلاکهای متفرقه و همچنین الصاق یا نصب یا نقش هر نوع آگهی،نوشته، عکس و نوشتن عبارات و ترسیم نقوش روی شیشهها یا بدنه درونی یا بیرونی وسایل نقلیه به منظورتجارت، تبلیغ، نمایش و مانند آن ممنوع است مگر بر اساس ضوابطی که به پیشنهاد شورایعالی هماهنگیترافیک شهرهای کشور به تصویب وزیر کشور خواهد رسید.
در مورد جادهها با تصویب وزارت راه و ترابری اقدام میشود.
حرکت وسایل نقلیه دارای چرخ فلزی در معابر شهری مجاز نیست.
ورزش و مسابقههای ورزشی، مسابقه با اسب یا حیوانات دیگر و وسایل نقلیه، بدون کسب مجوزاز مقامات صلاحیت دار.
بستن، خوراک دادن و رها کردن دامها و پرندگان.
انجام هرگونه حرکات پرشی، نمایشی، تک چرخ، دور زدن درجا، رانندگی همراه با صدای ناهنجار وممتد بوق یا صدای اگزوز و اصطکاک چرخها و مانند آنها.
هرکس که مسؤول حرکت و هدایت حیوانات است، هنگام عبور از عرض یا طول معابر درشب باید از علایم سیار مانند (فانوس، چراغهای الکتریکی، دستانه یا راکت شبرنگ دار) استفاده نماید.
رانندگان موظفند با دیدن حرکت گله و رمه از سرعت خود کاسته و در صورت لزوم تا عبور احشام توقف نمایند.
به هرحال عبور دادن حیوانات از نقاط مشخص شده و تا حد امکان دارای روشنایی ضرورت دارد.
دستگاههای مسئول موظفند پیش از بسته شدن تمام یا بخشی از راه برای انجام هر نوع عملیات اجرایی اعم از تعریض، تعمیر، نگهداری، حفاری و مانند آنها، هماهنگیهای لازم را انجام داده و بااطلاع ادارات راهنمایی و رانندگی و یا پلیس راه اقدام و مراتب را به آگاهی مردم برسانند.
اشخاصی که به هر عنوان روی راههای عمومی کار میکنند، موظفند پیش از شروع به کار،علایم ایمنی عبور و مرور را بر اساس ضوابط و استانداردهای ایمنی در عملیات اجرایی راهها که به تأییدمسؤولین مرتبط میرسد در محل نصب و همچنین لوازم کار، لباسهای کارگران و وسایل نقلیه خود را بهعلایم هشدار دهنده مجهز نمایند. در غیر این صورت مأموران راهنمایی و رانندگی و پلیس راه موظفند از کار آنان جلوگیری به عمل آورند.
شهرداریها و مأموران متصدی ایجاد فضای سبز، نصب کننده اتاقک (کیوسک) تلفن ومانند آنها موظفند مثلث دید رانندگان را در تقاطعها باز نگهدارند.
جز مأموران صلاحیت دار هیچکس حق ندارد برای هدایت، حفاظت و کنترل وسایل نقلیه در سواره رو خیابان بایستد یا قدم بزند.
در محلهایی که پیاده رو وجود دارد از سطح سوارهرو استفاده نکنند.
در محلهایی که پیاده رو وجود ندارد یا در صورت وجود به دلایلی غیر قابل تردد باشد باید از منتهیالیه سمت چپ سواره رو و عکس جهت حرکت وسایل نقلیه عبور نمایند.
برای گذشتن از عرض راه، تنها از گذرگاههای پیاده، پلهای هوایی و گذرگاههای زیرزمینی مجازعبور نمایند.
از دویدن، پریدن و ورود ناگهانی به سطح سواره رو خودداری کرده و مراقب حرکت وسایل نقلیهباشند.
از حصار آزادراهها نگذرند و در بزرگراهها و خیابانها از لابلای درختان و گل بوتههای حاشیه ومیانه راه عبور نکنند.
در تقاطعها با روشن شدن چراغ سبز مقابل خود (چراغ عابر) حرکت نمایند و هنگامی که چراغ عابرقرمز بود عبور نکنند.
از موانع و خط کشی خطوط ویژه، سواره رو خیابانها و میدانها عبور نکنند.
در بزرگراهها و خیابانهای اصلی، از خارج از گذرگاههای تعیین شده عبور نکنند.
در سواره رو خیابان برای سوار شدن به وسیله نقلیه و همچنین صحبت کردن یا خرید و فروش باراننده یا سرنشینان وسایل نقلیه، توقف نکنند.
رانندگی با وسایل نقلیه دارای پلاک دولتی که علامت مشخص کننده روی شیشه یا دیگرقسمتهای تعیین شده آن الصاق یا نصب نشده باشد، ممنوع است.
رانندگانی که دچار معلولیت و یا ناشنوایی هستند باید با علامت ویژهای که روی شیشهعقب وسیله نقلیه الصاق میشود، دیگر رانندگان را از وضعیت خود آگاه سازند تا رانندگان با دیدن آن علامت، علاوه بر رعایت مقررات این آییننامه، احتیاط لازم را بنمایند.
شهرداریها موظفند پیاده روهای استاندارد، هموار و ایمن با در نظر گرفتن عبورسالخوردگان و معلولان با صندلی چرخ دار و یا بدون آن، در حاشیه معابر شهری ایجاد کنند و با توجه بهموقعیت جغرافیایی شهر، در محلهای مناسب نیز مسیر عبور دوچرخه سواران را تا حد امکان و به صورتجداگانه ایجاد نمایند.
شهرداریها موظفند به منظور افزایش ایمنی عبور و مرور، با همکاری زیر مجموعههایوزارت نیرو، برای تأمین روشنایی معابر شهرها اقدام نمایند.
رانندگان و سرنشینان وسایل نقلیه موظفند هنگام حرکت وسیله نقلیه کمربندهای ایمنیخود را بسته نگاه دارند.
سوارکردن کودکان کمتر از 12 سال در صندلی جلو وسیله نقلیه و همچنین در آغوش داشتنکودک هنگام رانندگی ممنوع است.
باز گذاشتن در صندوق عقب وسیله نقلیه در حال حرکت، یا نصب پرده یا کرکره یا هر چیزدیگری که مانع دید عقب وسیله نقلیه شود ممنوع است.
ریزش روغن، نفت گاز، بنزین و مایعات آلوده و تخریب کننده دیگر در راهها ممنوع است.
زمان لازمالاجرا شدن آن دسته از احکام این آییننامه که اجرای آنها مستلزم آموزش،اطلاعرسانی عمومی یا کسب مهارتهای خاص باشد، اول مهرماه سال 1384 تعیین میشود.